Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ στίς πρῶτες ἡμέρες της ἐξαπλωνόταν μέ θαυμαστή ἄνθηση. Ἕνα ὅμως ἐσωτερικό πρόβλημα ἦλθε νά ταράξει τήν εἰρήνη καί τήν ἑνότητα τῶν πρώτων πιστῶν. Καθώς ηὔξανε ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν, «ἐγένετο γογγυσμός τῶν Ἑλληνιστῶν πρός τούς Ἑβραίους». Δηλαδή οἱ Ἰουδαῖοι χριστιανοί πού ἦταν ἀπό ξένα μέρη καί γι’ αὐτό μιλοῦσαν Ἑλληνικά, ἄρχισαν νά γογγύζουν ἐναντίων τῶν ντόπιων Ἑβραίων χριστιανῶν, πού μιλοῦσαν τήν ἀραμαϊκή γλῶσσα. Κι ἄρχισαν τά παράπονα, ὅτι οἱ χῆρες τῶν ἑλληνόφωνων Ἰουδαίων χριστιανῶν παραμελοῦνταν στήν καθημερινή περίθαλψη καί στήν διανομή τῶν τροφῶν καί τῶν ἐλεημοσυνῶν. Μετά ἀπό τό πρόβλημα πού δημιουργήθηκε, οἱ Δώδεκα Ἀπόστολοι συγκάλεσαν τό πλῆθος τῶν πιστῶν καί τούς εἶπαν: «Δέν μᾶς φαίνεται σωστό νά ἀφήσουμε ἐμεῖς τό κήρυγμα τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί νά ὑπηρετοῦμε στά τραπέζια τοῦ φαγητοῦ. Ἐξετάστε λοιπόν προσεκτικά καί ἐκλέξτε ἀπό σᾶς τούς ἴδιους ἑπτά ἄνδρες πού νά ἔχουν καλή μαρτυρία ἀπό ὅλους καί σύνεση καί νά εἶναι γεμᾶτοι ἀπό Ἅγιον Πνεῦμα, “ἄνδρας ἐξ ὑμῶν μαρτυρούμενους ἑπτά”, γιά νά ἐπιτελοῦν τήν διακονία αὐτή. Κι ἐμεῖς θά ἀφοσιωθοῦμε ἀποκλειστικά στήν προσευχή καί στήν διακονία τοῦ κηρύγματος».

Ἡ πρόταση αὐτή τῶν Ἀποστόλων φάνηκε ἀρεστή στά μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Καί διάλεξαν τόν Στέφανο, ἄνδρα γεμᾶτο μέ πίστη καί πολλά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τόν Φίλιππο, τόν Πρόχορο καί τόν Νικάνορα, τόν Τίμωνα καί τόν Παρμενᾶ καί τόν Νικόλαο ἀπό τήν Ἀντιόχεια. Αὐτούς τούς ἑπτά τούς παρουσίασαν ἐνώπιον τῶν Ἀποστόλων. Καί αὐτοί ἀφοῦ προσευχήθηκαν, ἔβαλαν ἐπάνω τους τά χέρια τους, γιά νά τούς μεταδοθεῖ ἡ θεία Χάρη.

Οἱ Ἅγιοι Πρόχορος, Νικάνορας, Τίμων καί Παρμενᾶς ἀνῆκαν στόν κύκλο τῶν Ἑβδομῆντα Ἀποστόλων, τούς ὁποίους ὁ Χριστός εἶχε ἐκλέξει, ἐκτός τούς Δώδεκα, ὡς βοηθούς τους γιά τήν διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου. Ὅταν δέ στήν Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων ἐξελέγησαν οἱ ἑπτά Διάκονοι, ἔργο τῶν ὁποίων ἦταν ἡ ἐπιστασία καί μέριμνα γιά τήν διατροφή τῶν ἀπόρων μελῶν της, οἱ Ἅγιοι ἀνέλαβαν τό ἔργο αὐτό. Ἀργότερα στράφηκαν καί αὐτοί, ὡς οἱ Ἀπόστολοι, ἀποκλειστικά στό Εὐαγγελικό κήρυγμα καί ὁ μέν Πρόχορος ἔγινε συνεργός τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου καί συγκοινωνός τῶν παθημάτων του, μετά δέ τόν θάνατο τοῦ Ἰωάννου χειροτονήθηκε Ἐπίσκοπος Νικομηδείας καί ἀνεδείχθηκε ἄμεμπτος ἐπισκοπικός τύπος μέχρι τῆς εἰρηνικῆς κοιμήσεώς του. Ὁ Τίμων ὑπῆρξε Ἐπίσκοπος Βόστρων τῆς Ἀραβίας, καί ἀφοῦ ὑπέστη πολλά ἀπό τούς εἰδωλολάτρες ὑπέρ τοῦ Εὐαγγελίου, παραδόθηκε στήν πυρά, ὅπου ἔλαβε καί τόν μαρτυρικό θάνατο. Οἱ ἄλλοι δύο, ὁ Νικάνωρ καί ὁ Παρμενᾶς, ἀφοῦ παρέμειναν στά Ἱεροσόλυμα καί μέ ζῆλο καί αὐτοθυσία ἐκτελώντας τό διακονικό τους ἔργο, τελειώθηκαν, ὁ μέν πρῶτος τήν ἡμέρα τοῦ λιθοβολισμοῦ τοῦ Πρωτομάρτυρος Στεφάνου († 27 Δεκεμβρίου), ὁ δέ δεύτερος λίγο ἀργότερα.

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Ὡς θεῖοι συνέκδημοι, τῶν Ἀποστόλων Χριστοῦ, θεόθεν ἐκρίθητε διακονεῖν εὐσεβῶς, τῷ θείῳ πληρώματι, Πρόχορε θεηγόρε, σύν Νικάνορι ἅμα, Τίμων ὁ θεοκῆρυξ, Παρμενᾶς τε ὁ θεῖος, πρεσβεύοντες τῷ Κυρίῳ, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος α’. Τόν τάφον σου Σωτήρ.

Διάκονοι σεπτοί, καί αὐτόπται τοῦ Λόγου, καί σκεύη ἐκλογῆς, ἀνεδείχθητε πίστει, Νικάνορ καί Πρόχορε, Παρμενᾶ Τίμων ἔνδοξε. Ὅθεν σήμερον, τήν ἱεράν ὑμῶν μνήμην, ἑορτάζομεν, ἐν εὐφροσύνῃ καρδίας, ὑμᾶς μακαρίζοντες.

Μεγαλυνάριον.

Ἡ τῶν Ἀποστόλων θεία τετράς, Πρόχορε Νικάνορ, καί σύν Τίμωνι Παρμενᾶς, ὡς τῆς εὐσεβείας διάκονοι καί μύσται, μυσταγωγεῖν τά κρείττω, ἡμᾶς μή παύσησθε.